LATINO

(HBĐT) - dư âm về "chiếu hát" lần đầu tiên được mở lại sau rất nhiều năm sống sân hội đình Khói, làng Ân Nghĩa vẫn còn đó đọng lại trong chổ chính giữa trí không ít người dân vùng đất Mường Vang - Lạc Sơn. Bầu không khí sôi nổi, điệu hát đắm say, cả hội xuân như cuốn theo "chếu hát”...

Bạn đang xem: Latino

Loại hình diễn xướng dân gian cùng với lối hát cổ đang trở thành món ăn tinh thần của fan dân huyện Lạc Sơn những năm qua.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Huy Vọng, Lạc sơn được xem là huyện vùng lõi của fan Mường và văn hóa Mường tỉnh giấc Hòa Bình. địa điểm đây còn tụng ca câu ca: "Cơm Mường Vó, lọ Mường Vang, thường xuyên rang Mường Búm Khói”. Trường đoản cú xa xưa, bạn dân khu vực đây sẽ coi dân ca Mường nói chung, trong số ấy có hát hay rang, bộ mẹng, hát đúm giao duyên là mọi thể loại diễn ra nhiều nhất trong đời sống sinh hoạt mặt hàng ngày. Bởi vì thế, hát thường xuyên rang, cỗ mẹng, hát đúm giao duyên đang trở thành di sản văn hóa truyền thống phi vật dụng thể của địa phương sở hữu theo quý giá văn hóa, định kỳ sử, nhân văn sâu sắc.
Còn theo ông Bùi Văn Nỏm, nguyên túng thiếu thư thị xã ủy Lạc Sơn, người có tâm tiết trong vấn đề sưu tầm, gìn giữ hồ hết nét văn hóa đặc sắc của dân tộc, hiện nay nay, cho dù cuộc sống có tương đối nhiều đổi thay, nhưng fan Mường sinh hoạt Lạc đánh vẫn duy trì, gìn giữ được không ít nét văn hóa truyền thống lịch sử độc đáo. Giữa những nét văn hóa đó là nghệ thuật hát thường xuyên rang, bộ mẹng, hát đúm giao duyên. Đây là sinh hoạt văn hóa truyền thống tinh thần đặc sắc của người Mường. Là lối hát truyền miệng có bắt đầu từ xa xưa. Các cuộc hát rất có thể diễn ra vào đám cưới, mừng nhà mới, ngày lễ, ngày hội. Nội dung phong phú, giàu chất thơ, mượn cảnh vật thiên nhiên để ví von trao gửi trung ương tình bởi làn điệu, music mộc mạc, giản dị và đơn giản do ca từ tạo nên. Chủ thể trong hát thường rang, bộ mẹng, hát đúm giao duyên khôn xiết rộng, tự chuyện xin chào hỏi, tình yêu đôi lứa, mùa màng, phong tục tập quán, chúc tụng nhau cơ hội Tết ca tụng quê hương, đất nước... Nét đặc sắc của lối hát là mô tả sự phát âm biết sâu rộng của tín đồ tham gia. Fan hát tự để lời bài hát hoặc vận dụng từ vốn kho tàng dân ca của dân tộc mình.
Thời gian qua, hát thường xuyên rang, bộ mẹng, hát đúm giao duyên sẽ được tổ chức tại những dịp lễ, đầu năm mới như tiệc tùng đình Cổi, đình Băng, đình Khói, tiệc tùng xuống đồng... Thu hút hàng ngàn người theo dõi. Đặc biệt được phân phát huy trẻ khỏe trong xã hội dân cư, trở thành điểm nổi bật trong các lễ hội, hội thi, hội diễn thẩm mỹ và nghệ thuật quần chúng trên địa phận huyện. Từ mong ước gìn giữ, phát huy cực hiếm văn hóa rực rỡ này, một vài câu lạc bộ (CLB) hát dân ca vẫn ra đời, bảo trì và cải cách và phát triển như câu lạc bộ Mường Khai, Mường khói (xã Ân Nghĩa), Bai Chim (xã Tân Mỹ)... Một trong những nghệ nhân, những người dân tâm huyết, mong ước giữ gìn, bảo tồn các làn điệu dân ca Mường như Bùi Thiện, Bùi Huy Vọng, Bùi Văn Nỏm... đã tổ chức được 30 cuộc giao lưu; tập hợp, thống kê được bên trên 300 mộc nhân hát dân ca, các bài hát Mường cổ; ghi hình, thu âm, quay video clip lưu duy trì được ngay gần 1.000 GB dữ liệu...

Xem thêm: Sách Đánh Vần Tiếng Việt Lớp 1, Cách Đánh Vần Tiếng Việt Mới Và Chuẩn Nhất

Cùng ông Bùi Văn Nỏm đến ngôi nhà sàn cổ của gia đình nghệ nhân Bùi Văn kế hoạch ở thôn Thóng, xóm Vũ Bình. Không hứa hẹn trước, nhưng mà thật bất ngờ khi tại đây đã tất cả hơn chục nghệ nhân mang đến từ những xã Bình Hẻm, Bình Chân, Tân Mỹ, Vũ Lâm, Vũ Bình... đang quây quần hát cho nhau nghe. Thấy khách, người làm gỗ Bùi Văn Lịch chứa lên câu hát và lắng đọng chào đón: "Khách đến chơi nhà/ Chẳng có gì sang/ Chỉ có ấm trà mạn với tấm lòng fan quê hương...”.
Nghệ nhân Bùi Văn Tiến sinh sống xóm tuy vậy Khảnh (xã Tân Mỹ) hiện tại là công ty nhiệm clb hát cổ Bai Chim phân tách sẻ: Hát sắc bùa, hát rang, hát ví, hát đúm của fan Mường là lối hát dân dã, lối nói những câu chuyện sử thi, truyền thuyết, ca ngợi cuộc sống lao động, phong tập tục quán, tín ngưỡng tốt đẹp của tngười Mường, thể hiện mong ước về cuộc sống đời thường sung túc, đầy đủ. Lối hát này được ra đời, khởi xướng từ cuộc sống lao cồn của tín đồ dân, giữ truyền lại theo hiệ tượng truyền khẩu qua nhiều thế hệ. Dịp Tết đến, xuân về, mọi fan quây quần mặt mâm cỗ truyền thống, mặt ánh lửa bập bùng, ấm cúng, vừa chúc rượu, vừa hát rất nhiều câu hát rang mừng Tết, mời các cụ ông cụ bà tổ tiên bên trên trời về ăn uống Tết với cháu con. "Ngày tía mươi mon Chạp/ Đón người lớn tuổi tổ tiên sinh sống trên trời xuống/ Để được ăn uống Tết với con cháu con/ bao gồm thịt, cá, rau, bánh, rượu/ cho những cụ, bố, bà mẹ xuống nạp năng lượng Tết với con cháu con...
Ngoài điệu hát rang, tín đồ Mường sinh sống Lạc Sơn vẫn còn đó giữ được tục hát sắc đẹp bùa ngày đầu tiên của năm mới năm mới. Theo ông Bùi Văn Nỏm, phường hát dung nhan bùa thường xuyên được tập hợp mỗi dịp cuối năm và xuất hiện từng tốp để đến những nhà hát chúc Tết. Cả phường theo phía dẫn của người dẫn đầu gọi là "trùm”. Từng phường có một ông trùm, ăn diện khác hơn hết đoàn, vắt chịch điều khiển. Mở đầu cuộc hát, phường bùa thường xuyên tụ họp tại chính giữa xóm, bản, tấn công cồng, chiêng với âm thanh rộn rã, rồi theo lần lượt đi mang lại từng nhà. Hát ngừng ở sân, đưa sang hát bài xích "gọi cửa" và công ty nhà cũng đều có những câu hát đối mời phường bùa vào hát vào nhà...
Mộc mạc và giản dị, nhưng nền văn hóa đặc sắc của tín đồ Mường được để lại qua bao rứa hệ, sở hữu trong mình sức sống mạnh bạo mẽ, lâu bền. Trở thành một chiếc chảy văn hóa ngày càng ngấm sâu, là hồn cốt, đóng góp thêm phần phục vụ đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Mường. Mọi điệu hát dân ca Mường đã trên hành trình nhắm tới di sản văn hóa truyền thống phi đồ thể mang tầm quốc gia, khi gồm sự vào cuộc của những cấp, ngành và tâm huyết gìn giữ, bảo tồn của bạn dân.