Phương pháp giải bài tập di truyền

Bài viết trình bày cụ thể và dễ dàng nắm bắt các cách thức đơn giản hóa các dạng bài tập dt phân li thường chạm mặt : xác định số giao tử ,…


Bài viết trình bày chi tiết và dễ nắm bắt các phương thức đơn giản hóa các dạng bài tập di truyền phân li thường chạm mặt : xác minh số giao tử , thành phần với tỉ lệ giao tử; xác minh tỉ lệ dạng hình gen,kiểu hình ở gắng hệ con; xác định kiểu gen của cha mẹ khi xác minh được tỉ lệ hình trạng hình ở đời con.

Bạn đang xem: Phương pháp giải bài tập di truyền

I. XÁC ĐỊNH LOẠI GIAO TỬ

a) Xác định số giao tử

Một tế bào sinh dục đực khi bớt phân tạo ra hai loại giao tửMột tế bào sinh dục cái bớt phân cho ra 1 tế bào trứngMột khung hình dị hợp n cặp gen, những gen nằm trên những NST khác biệt thì sút phân sẽ khởi tạo ra buổi tối đa 2n loại giao tử với tỉ lệ ngang bằng .

Ví dụ 1: loại gen Aa có một cặp dị hợp => 21 = 2 loại giao tử là A, a

Kiểu gene AaBbDd gồm 3 cặp dị hợp =>23 = 8 các loại giao tử

Kiểu gene AabbDdeeff có 2 cặp dị hợp =>22 = 4 các loại giao tử

b) Cách xác minh các giao tử của thể dị hợp

Xác định thành phần những giao tử của thể dị hợp bằng phương pháp vẽ sơ vật lưỡng phân , mỗi alen xếp về một nhánh , giao tử là tổng những alen của từng nhánh ( tính từ nơi bắt đầu lên ngọn)

Ví dụ 2 : khẳng định các các loại giao tử của bao gồm kiểu gen AABbDDEe cùng AaBbDdEe:

*

c) Xác định tỉ lệ giao tử được sinh sản ra

Trong điểu kiện những gen phân li chủ quyền với nhau thì tỉ lệ thành phần mỗi một số loại giao tử bằng tích tỉ lệ của những alen có trong giao tử đó

Ví dụ 3: Cơ thể tất cả kiểu ren AaBbccDd giảm phân thông thường không xẩy ra đột biến. Không đề xuất viết sơ đồ gia dụng lai, hãy xác định tỉ lệ nhiều loại giao tử abcd ?

Tỉ lệ giao tử a của cặp ren Aa là 

*

Tỉ lệ giao tử b của cặp gene Bb là 

*

Tỉ lệ giao tử c của cặp ren cc là 1

Tỉ lệ giao tử d của cặp gen Dd là 

*

=>Tỉ lệ giao tử abcd là 

*
 x 
*
 x 1 x 
*
 = 
*

II. TÍNH SỐ TỔ HỢP – KIỂU gen – KIỂU HÌNH Ở THẾ HỆ LAI

1- Số giao diện tổ hợp:

Số kiểu tổ hợp = số giao tử đực × số giao tử cái

* Chú ý: Khi biết số hình dạng tổ hợp à biết số nhiều loại giao tử đực, giao tử cái có thể suy ra số cặp gene dị phù hợp trong mẫu mã gen của phụ thân hoặc chị em hoặc ngược lai

Ví dụ 4: Xét phép lai ♂Aa Bb DDEe x ♀Aa bb Dd ee

a) khẳng định số giao tử đực cùng giao tử cái trong phép lai

b) Ở đời con bao gồm bao nhiêu kiểu tổ hợp ở đời con

Giải

a) Aa Bb DDEe bao gồm 3 cặp ren dị thích hợp 1 dạng hình gen đồng hợp gồm số kiểu giao tử là 2 3

Aa bb Dd ee có 2 cặp ren dị thích hợp 2 hình dáng gen đồng hợp gồm số phong cách giao tử là 2 2

b) Số tổ hợp ở đời bé là 2 3  x 2 2  = 2 5  = 32 kiểu

2- Số một số loại kiểu hình và số loại kiểu gen

vào điểu kiện những gen phân li độc lập thì sống đời con Số một số loại kiểu gen bằng tích số các loại kiểu gen của từng cặp gen Số một số loại kiểu hình bằng tích số các loại kiểu hình của các cặp tính trạng

Ví dụ 5 :Cho biế mỗi tính trạng vày một kiểu gen mức sử dụng trong đó A phương pháp hạt vànga dụng cụ hạt xanh , B giải pháp hạt trơn và b hiện tượng hạt nhắn , D cách thức thân cao d qui định thân tốt . Xét phép lai gồm AabbDd x AaBbdd cho từng nào kiểu gen với kiểu hình sinh sống đời con

Giải :

Xét từng phép lai :


Số cặp gen

Tỷ lệ kg riêng

Số KG

Tỷ lệ KH riêng

Số KH

Aa x Aa1AA:2Aa:1aa

3

3 quà : 1 xanh

2

bb x Bb1Bb:1bb

2

1 trơn tuột : 1 nhăn

2

Dd x dd1Dd:1dd

2

1 cao : 1 thấp

2


Phép lai Aa x Aa tạo ra 3 loại gen và hai đẳng cấp hình

Phép lai Bb x bb đã cho ra 2 hình dáng gen và 2 vẻ bên ngoài hình

Phép lai Dd x dd đã tạo ra 2 hình dáng gen và 2 giao diện hình

=> Số kg = 3 x 2 x 2 = 12.

=> Số KH = 2 x 2 x 2 = 8.

Xem thêm: Top 10 Nồi Áp Suất Điện Máy Xanh Năm 2019, Nồi Áp Suất Loại Nào Tốt

III. XÁC ĐỊNH TỈ LỆ PHÂN LI KIỂU HÌNH , PHÂN LI KIỂU gen Ở ĐỜI nhỏ .

Xét những cặp gene phân li tự do thì

Tỉ lệ kiểu dáng gen của phép lai bằng tích tỉ lệ phân li đẳng cấp gen của các cặp genTỉ lệ phân li hình dạng hình của một phép lai bởi tích tỉ lệ phân li hình trạng hình của những cặp tính trạngTỉ lệ của một hình dáng hình nào đó thì bởi tích tỉ lệ của các cặp tính trạng có trong loại hình đó

Ví dụ 6 : Xét phép lai bao gồm ♂ AaBbCcDdEe x ♀ aaBbccDdee. Những cặp gene quy định các tính trạng khác nhau nằm trên các cặp NST tương đồng khác biệt và ren trội là gen trội trọn vẹn . Hãy cho biết thêm :

a) tỉ trọng đời con bao gồm KH trội về tất cả 5 tính trạng là bao nhiêu?

b) tỉ lệ thành phần đời con có KH giống mẹ là từng nào ?

c) tỉ lệ đời con gồm kiểu hình giống ba là bao nhiêu ?

Giải :

Xét từng cặp gene riêng rẽ


Số cặp gen

Tỷ lệ KG

Tỷ lệ KH

Aa x aa

*
 Aa : 
*
 aa

*
 trội : 
*
 lặn

Bb x Bb

*
 BB :
*
 Bb : 
*
 bb

*
 trội :
*
 lặn

Cc x cc

*
Cc : 
*
 cc

*
 trội : 
*
 lặn

Dd x Dd

*
 DD : 
*
 Dd : 
*
 dd

*
 trội :
*
 lặn

Ee x ee

*
 Ee : 
*
ee

*
 trội : 
*
 lặn


Tỷ lệ KH trội về gene A là 
*
Tỷ lệ KH trội về ren B là 
*
Tỷ lệ KH trội về gen C là 
*
Tỷ lệ KH trội về gen D là 
*
Tỷ lệ KH trội về gen E là 
*

Tỉ lệ đời con gồm kiểu hình trội về tất cả 5 tính trạng là = 

*
 x
*
 x 
*
 x
*
*
 = 9/128

b. Tỉ lệ đời con bao gồm KH kiểu như mẹ = 

*
 x
*
 x 
*
x
*
 x 
*
 = 9/128

c. Tỉ lệ đời con gồm KG giống bố = 

*
 x
*
 x 
*
 x
*
 x 
*
 = 4/128 = 1/32

III. XÁC ĐỊNH KIỂU GEN, KIỂU HÌNH CỦA p KHI BIẾT TỈ LỆ KIỂU HÌNH CỦA ĐỜI CON.

Cách giải

Xác định tỉ lệ vẻ bên ngoài hình lặn ngơi nghỉ đời nhỏ => xác minh tỉ lệ giao tử lặn ở hai bên bố mẹ => xác minh kiểu gene của cơ thể bố mẹ

Ví dụ 7: Ở đậu Hà Lan, gene A điều khoản quả màu rubi trội hoàn toàn so cùng với alen a khí cụ quả màu xanh. Cho lai đậu Hà Lan bao gồm quả màu vàng với nhau, nhận được tỉ lệ dạng hình hình là 3 kim cương : 1 xanh.

Xác định thứ hạng gen của phụ huynh đem lai.Nếu hiệu quả cho tỉ trọng 1 quả vàng : 1 trái xanh thì kiểu dáng gen với kiểu hình của bố mẹ phải như thế nào?

Giải

1. Khẳng định kiểu gen của tía mẹ:

P: A− x A−

F1: 3 kim cương ( A−) : 1 xanh ( aa)

Ở F1 thu được cây có quả blue color => Tỉ lệ hình dáng hình lặn ( aa) = ¼ = ½ a x ½ a

=> nhì bên phụ huynh đều tạo thành giao tử a với tỉ lệ thành phần là 1/2

2.Kết quả có tỷ lệ 1 xoàn : 1 xanh => lai đối chiếu => giao diện gen, dạng hình hình của p là Aa , quả color vàng và aa quả màu sắc xanh.